Welcome eskuliburua

Pentsatu eskuliburu bat idatzi behar dugula gure artera datozenei emateko eta bertan Euskal Herriak eman eta eskatuko dienaz nahi bezain luze jardun dezakegula. Zerbitzu sozialek egiten dute baina pertsona jakinen premietara egokituta egin ere. Gure asmoa bestelakoa litzateke eta bizikide berri horiez gain Erasmus beka bati esker gure artean ikasturtea emango duenak, enpresaren egitasmo berria garatzera sasoitxo baterako datorrenak, turistek (hitzak barnean hartzen baititu etorkin ilegalak) eta arrazoia edozein dela medio bizikide izango ditugunek irakurri eta barneratuko luketen eskuliburua ari gara idazten.

Erabaki dezagun, beraz, zer jaso eskuliburu horretan. Oinarrizko zerbitzu sozial eta antzekoei buruzko orrialdeez gain, adostu dezagun zertaz idatzi. Euskaraldia? Erasoaren inguruan gizona “zuria” izatea aipatu izanaren inguruko eztabaida? Oñatiko migratzaileentzako zentroa eredugarritzat aipatzen dela? Eskoletako kurrikuluak pixkanaka zeharkatzen duen aniztasunaz zer ulertzen dugun? Etorri-berria Halloween gaueko ikaratik sendatu gabeko MTV Sariekin gozatzen ari den Black Friday-rako bidean doan herri batera heldu dela jabetuko da berehala, eskuliburu beharrik gabe.

Badakit leku batzuetan egiten dela eta etorri-berriari harrera egitean argi azaltzen zaiola zein den gizarte haren printzipio gidaria, kultura harrotasunez erakusten zaiola eta horretara baldintzatzen dela onarpena eta osteko elkarrekin eraikitzea. Globalizazioa eta migrazioaz identitatearen eraikuntzatik hitz egiten duenik ez dut entzuten.

http://josunearanguren.blogspot.com/

Anboto astekarian argitaratua 2018ko azaroaren 19an

Bertoko (eta bertako)

Bertoko (eta bertako)

Bai berba potoloa, ahoa betetzen duten horietakoa. Izugarri maite duguna. Harrotasuna eta beste pizgarri batzuk jaioarazten dituena gure barneetan.

Udako honetako gertakari bi. Aurrena, jatetxe batean menua bertako hizkuntzan eskatutakoan entzun behar izandakoa: “Beste hizkuntza batean ere nahi duzu? Hirugarrena litzateke!”. Bigarren gertakaria, oroigarri merke-merkea erostean, saltzaileak egin zigun opari-eskaintza: “Platertxoan agertzen den hitza bertoko hizkera dugu, galtzen ari da baina hitz egingo dizuet, aditu ahal izan dezazuen”. Zein gertakari gertatu da Bretainian eta zein Euskal Herrian? Jolastu hipotesi biekin, erakusten duten egoerekin eta iragartzen dituzten ondorioekin. Bertokoa: harrotasuna?

Estitxu Izagirrek irailaren 5ean Argian idatzi duen “200.000 turista Gaztelugatxen harrotzekoa eta 3.000 migrari EAEn larritzekoa?” gogoetan parte hartzen duten beste hitz batzuk hartu: biotipo, babestu, hondakin, harrera, babesgune, … Turista kopuruak eta ez beste ezerk ezartzen du udaren arrakasta erakundeen balorazioan. Bitartean, herritarrak, auzolanean, plastikozko ontziak jasotzen.

Eta azken lerroek abuztuaren 13an Donostiako jaietako bertso saioan Maialen Lujanbio irakasle jakintsuak bota zuenari lapurtuta: “Hiri estandar bat bihurtzea / hartua dute eredu. Guk daukaguna erakusteaz,/ jakina, harro geunden gu./ Ta lehen ginena ez garenean, / zer erakutsiko degu?

Sasoiz gaude? Badakigu zer den bertokoa?

Anboto astekarian argitaratua 2018ko irailaren 14an

Arkeologia

Beste inoiz ere erabili izan dut aukera hau gomendio egiteko tartea egin diezaiegun hitzaldiei gure kultur kontsumoaren ohituretan.

Duela aste bi Aitziber González García aritu zen Durangoko Museoan arkeologia feministari buruz. Arkeologia eta historiaren jardunaldietako hirugarren eta azken hitzaldia izan zen.

Ikertzaileak argi azaldu zigun historiak antzinako aroak azaltzen dizkigunean ikuspegi hetero-patriarkala jakintzat, oinarritzat eta eztabaidarik gabeko egituratzat hartua duela. Harrigarriak ziren adibideak. Gaur egungoak ere bai. Matthew Johnson irakurtzeko proposamena egin zigun: errepresioa sortzen duten ideologiak gainditzeko arkeologia zein tresna baliogarria den ikasteko bibliografia ezinbestekoa, antza. Irakurriko dugu.

Arkeologiak lurraren indusketetatik haratagoko jakintzabide gisa ematen dituen fruituei burua zabaltzeko garaia dugu. Araban GAS-ek -gizartearen arkeologia aztertzen duen taldeak- https://grupoarqueologiasocial.wordpress.com/ gunean hainbat azterketa-adibide ematen dizkigu arkeologiaren metodoaren bitartez egungo hainbat gertakariren gainean. Umore tonua ere eskertzekoa da. Aldaketa sozialak, kultur sorkuntzak,… edozein fenomenok beste dimentsio bat hartzen du arkeologiaren ikuspuntutik.

Beste behin ere eskerrak Garazi Arrizabalaga Cabrerizo, Belen Bengoetxea Rementeria eta Durangoko Museoari gure burmuinean klak horiek eragiteagatik.

Anboto Astekarian argitara emana 2018ko ekainaren 15ean.

Hygee

Hygge

Danimarkarrak munduko zoriontsuenen bilakatu dira, suitzar eta islandiarrei garaikurra irabazi ostean. Bizitzaren aurrean hygge (hu-ga ahoskatzen da) jarreraz lortu dute. Ongizatea bilatzean datza: erlaxatu eta ahalik eta etxekoen sentitu eta bizitzako ardurak ahaztu. Norbere burua zaindu, zigorrik ez hartu, bizitzako uneak atsegin bihurtzen ahalegindu, egunerokotasuna berezi egin eta atsegina bilatu une oro. Etxea bizitzaren agertoki eta sozializatzeko espazio duten herrialdean, abegikortasuna da nagusi, oinarri dituen bost zutabeetan islatuta: giroa, arropa, janaria, jarduerak eta konpainia. Kandelak, egurra eta gai naturalak, kolore beroak, txokolatea ere beroa,… herrialderik hotzenetakoan. Armairua toperaino betetzeaz eta kotxea aldatzeaz ahaztu.

Horrek guztiak partekatzetik hartzen du zentzua, bizi-jarduera ni-gan garatu beharrean, gu-gan garatzetik. Guztion ongizatea bilatzeak eraman ditu helmuga horretara daniarrak eta hala egitearen kontzientzia aldarrikatzen dute.

Kontzientziaren aldarrikapena azkenaldion maizegi entzun ez ote dugun nago. Elikadura kontzientea, kontsumo kontzientea, ez estresatzeko kontzientzia hartu, umeen heziketa kontzientea praktikatu eta abar zabaldu dira aldaketarako giltza eskatzen duten prozesuetan.

Burujabetasuna galdu dugula uste badugu, askatasunaren bidetik aldenduta sentitzen bagara, piztu dezagun kandelatxo bat afalorduan.

http://josunearanguren.blogspot.com.es/

Anboto Astekarian argitaratua 2018ko apirilaren 27an.

Txotxek ereindakoa

Txotxek ereindakoa

Egunotakoek erakusten digute Txotxek herrian utzi dituen hutsunea eta arrastoa. Ikasle ohien omenaldiak dira gehienak. Ez da kasualitatea antzerki irakasle batek eragin izana hori guztia. Bateratzeko indar berezia duten bi elkartzen ziren: antzerkia eta Txotxe. Antzerkigintza indarrak, disziplinak, teknikak, harremanak integratzeko bidetzat jotzen dugunok, Kurutziaga Ikastolak Txotxeren proiektua kurrikulumean integratuta izatea goraipatzen dugu. Izan ere, aktibitatea aurrera ateratzeko lokarria bizitzara hedatzen irakasten baitzuen.

Eneko Sagardoy ikasle Goyadunak Berria egunkariko elkarrizketan aitortzen zion horixe beraxe: “antzerkiak daukan botererik handiena erakutsi zidan… Ispilu lan handia egin zuen nirekin eta beste gazte guztiekin” eta oholtzako lanaz zioena: “jendeari ematen diogun deskantsu bat, baina ez deskantsu pasibo bat; deskantsu hori, gero, are aktiboago bilakaturik aterako da aretotik. (…) Eta ahalik eta gauza gehien aurkitu nahi ditut nik bizitzan, neure baitan eta kanpoan, eta horretarako aukera ematen dit antzerkiak. Hunkigarria da hori.” Aintzinako greziarrek zergatik sortu eta maitatzen zuten tragedia? Pertsonaia norbera garelako.

Maisua zen Txotxe, stricto sensu. Goya sarietako gauean bere aitorpena lortu zuen. Patuaren ironiak. Ikasle bakoitzaren gaitasun edo abilezian antzezlanerako ataza bihurtzen zituen, inor baztertu barik. Maisutzat daukagun Jakoba Errekondok oraintsu Durangon azaldu duen bidetik, esan dezagun kultura cultivare-tik datorrela eta zain dezagun guztion artean Txotxek ereindakoa.

http://josunearanguren.blogspot.com.es/

Anboto Astekarian argitaratua 2018ko otsailaren 9an.