Otsaila eta apirila

Argitasuna, eguzkia eta ilargia, egunaren iraupena, landareen zikloak, lurraren aldaerak eta hozberoa zituzten inspirazio nagusi gisa hilabeteak izendatu zituzten euskaldunek. Ondokoa diote hiztegiek otsail eta apirilari buruz.

Otsaila, barandaila, barantaila, zezeila edo kataila bi garairen arteko mugarria da. Otsoen hila ere bai.

Apirila, gorraila, jorrailla, apiribila. Jorratu egin behar da jorrailean: lurra apur bat harrotu, alferrikako belarrak atereaz. Landu adierazteko ere balio digu jorratu-k. Eta baita gaizki esaka aritu edo kritikatu esateko ere.

Apirilean hauteskundeak. Uzta nagusia prestatzeko garaia. Gero gerokoak baina apirilean apirilekoak.
Martxoa dago otsail eta apirilaren artean, Marte jainko gudariaren omenezkoa. Jainkoen laguntza eskatu, armak garbitu eta aurrera.

Sineskeriazaleek badute zer gehitu bisurteek historiako lerroetan idatzitakoari: Titanic, Auschwitz, Gandhi eta beste batzuen erahilketei Zaldibarko katastrofea gehitu behar. Otsailak erabaki du 2020 bisurtea izatea. Aurten inoiz baino gehiago Zaldibar inguruan gehiegizko egun bat izan du otsail honek.

Langileak lur azpian daudela, hauteskundeetarako helburu nagusiak zerrendatu beharra beste behin ere. Propaganda idatzi beharra ekologia, solidaritatea, eskubideak, elkarlana eta herrigintza hitzak hizki larrietara ekarriz, ikara barik.

Bisurteetan uzta guztiz ona edo guztiz txarra izaten omen da.

Otsailean lainoa noraino, elurra apirilean haraino.

*http://josunearanguren.blogspot. com/

Argia Astekarian argitaratua 2020ko otsailaren 14an

Jendajeak

Jendajeak

Ultraeskuindarren gorakadak eta udalaren zurrumurruen aurkako ekimenak behar berari erantzuten diote? Jendajeak ere kultur estereotipoak dira. Erlojua soinean duela alanbran lixiba zabaltzen duen urlia maketoa, inori klaskada entzunarazteko leiho bazterrean arrautzak irabiatzen dituen sandia kanpotarra eta bertokoena baino negar zaratatsuagoa duen nonbaiteko berendia. Trenak ekarritakoak. Ijitoen gurditik eroritakoak. Ez gutarrak. Hezurbakoak, belarrimotzak. Jende-modua.
Etxean jaso ditugun estereotipo nagusiak jatorrian eta etnian sustrai hartuta daude. Geure nortasuna indartu eta ondorioz, inor baztertu. Taldea garela adierazi nahi eta bide batez, gure gizartean ez daudela argi utzi. Berdinak garela aldarrikatu eta nahitaez, desberdinak direla azpimarratu. Beste talde batekoak. Jendaje taldekoak.
Kultura desberdinak erkatzen direnean parametro unibertsal batzuen bitartez egiten da. Hofstedek “burmuinaren softwarea” deitzen dio modu adierazkorrean kulturak erkatzeko bost dimentsioen formulazioari. Sailkatzeko lana errazteko, zein kutxatilatan sartu erabakitzen laguntzen diguten parametroak dira.
Kontua da taldekatze horiek gizartearen mugimenduak ere eragiten dituztela. Identitate soziala eta talde fusioak kezkatzen gaituen garaian, euskaldun eta euskal herritar taldeei batzen bagatzaizkie, horiexei identitatea ematen diotena indartzeko izan dadila. Talde psikologia praktikoa dakiguke nolakoak garen gogoeta egiteko, nolakoak ez garen baino hobe.


Anboto Astekarian argitaratua 2019ko azaroaren 15ean